Η ίδια η Σιωπή με το βαθύ δραματικό της συναίσθημα,

Μας αφαίρεσε απ’ τη Μνήμη∙

Όλους…

Καμμία νομική ή κοινωνική ρύθμιση δεν μπορεί να εγγυηθεί το δικαίωμα ενός ατόμου αν δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι μηχανισμοί που καθιστούν δυνατή την υπεράσπιση των δικαιωμάτων, και ανάλογοι μηχανισμοί συνεπάγονται πρωτίστως την ανατροπή στις υφιστάμενες σχέσεις εξουσίας, η οποία επινοεί την επιτήρηση προς συντήρηση του οικοδομήματός της. Το Ποινικό Δίκαιο και η Ανθρωπιστική Σπουδή ως βραχίονες της εξουσιαστικής μηχανής ελέγχου, ονομάζουν κάθε συμπεριφορά «μη-συμβατή» ως «έγκλημα» ή «παραφροσύνη» και κατά την «προοδευτική εξέλιξη» τους τα συνδέουν με τη βιολογία. Κι εδώ έχουμε έναν αγώνα υπερίσχυσης μεταξύ των δύο αυτών βραχιόνων, επειδή όταν η «απόκλιση από την κοινωνική κανονικότητα» λογίζεται ως «έγκλημα» ή «παραφροσύνη» και αποδίδεται στη Βιολογία του ανθρώπου, αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο οργάνωσης του Λόγου των «Ανθρωπιστικών Σπουδών» ως ο πλέον «επιστημονικός».

Σοβαρά ερωτήματα εγείρει ωστόσο γενικότερα ο τρόπος επιλογής-συγκρότησης και διερεύνησης του «αντικειμένου» της γνωστικής διαδικασίας, η οποία χαρακτηρίζεται ως «επιστημονική».
Ο όρος «αντικείμενο της επιστήμης», όπως εξηγεί ο Γιώργος Παπαγούνος «αντιπροσωπεύει τα σύνολα των φαινομένων-των γεγονότων-των θεσμών-των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών τους, τα οποία μια συγκεκριμένη επιστημονική γνωστική δραστηριότητα προσπαθεί να εξηγήσει-να ερμηνεύσει-να αναπαραγάγει».
Το 1610 ο Γαλιλαίος, στο έργο του «Siderius Nuncius», ταράσσει συθέμελα την «εγκυρότητα» της επιστήμης, όταν κατά τις παρατηρήσεις της Σελήνης με το τηλεσκόπιο αποφαίνεται πως «…οι κηλίδες που είναι αρκετά σκοτεινές και σχετικά μεγάλες, είναι εμφανείς στον καθένα κι έχουν παρατηρηθεί δια μέσου των αιώνων. Τις κηλίδες αυτές τις ονομάζω αρχαϊκές ή μεγάλες για να τις διακρίνω από άλλες μικρότερες στο μέγεθος αλλά τόσο πολυπληθείς, ώστε να εμφανίζονται σε ολόκληρη την επιφάνεια της Σελήνης και ιδιαίτερα στο φωτεινότερό της τμήμα. Από επανειλημμένες παρατηρήσεις των κηλίδων οδηγήθηκα στην άποψη και στην πεποίθηση ότι η επιφάνεια της Σελήνης δεν είναι λεία-ομοιόμορφη-ακριβώς σφαιρική, όπως πιστεύεται, αλλά είναι άνιση-ανώμαλη-γεμάτη κοιλότητες και προεξοχές-ανάγλυφη με οροσειρές και βαθειές χαράδρες», ισχυρισμός ο οποίος αντέβαινε τα όσα υποστήριζαν Αριστοτελικά και Πλατωνικά προτάγματα, τα οποία σηματοδοτούσαν την όποια «οργανωμένη γνώση για τον εξωτερικό κόσμο» και γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο οι μονοθεϊστικές θρησκείες εγκολπώθηκαν κι επαναλάμβαναν.

Σε πληρέστερη αναδρομή στην ιστορία των επιστημών ακόπως τεκμαίρεται πως η συνήθης ταξινόμηση στα «αντικείμενα της επιστήμης» έχει ως εξής:

• Πράγματα-φαινόμενα-ασθένειες-γεγονότα-θεσμοί διατηρούνται σε συγκεκριμένο πλαίσιο γνωστικής δραστηριότητας για να διερευνηθούν και καθοριστούν με ακρίβεια ή να απορριφθούν επιμέρους χαρακτηριστικά τους ως άκριτα δικαιολογημένα.

• Πράγματα-φαινόμενα-ασθένειες-γεγονότα-θεσμοί εμφανίζονται με κατοχυρωμένη οντολογικά ύπαρξη και κατά τη διερεύνηση τα χαρακτηριστικά τους επαναπροσδιορίζονται, ετσι ώστε οι διαδοχικές μορφές που αποδίδονται στο «αντικείμενο», να διατηρούν την αρχική οντολογική υπόσταση τη στιγμή που οι ιδιότητες αλλά και η λειτουργία των διαστάσεων που προσλαμβάνει πλέον να διαφοροποιούνται ριζικά.

• Πράγματα-φαινόμενα-ασθένειες-γεγονότα-θεσμοί, στα οποία προσδίδεται μία οντολογική υπόσταση ύπαρξης απαραίτητη για το εξηγητικό σκαρίφημα, πάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί μια «θεωρία λειτουργίας» σε συνάρτηση με συγκεκριμένο πλέγμα της υπάρχουσας Τάξης των Πραγμάτων.

Επιπροσθέτως η σχηματική κατάταξη των «αντικειμένων της επιστήμης» ανασκαλεύει τα ιδεολογικά και μεθοδολογικά ερείσματα, τα οποία με την εμφανή τους πολυσημία προσανατολίζουν εν τέλει σε πολιτικές πρακτικές-ηθικές αξιολογήσεις-συστηματικές παραστάσεις-τελετουργικούς συμβολισμούς, που παγιώνονται ως «οργάνωση κι έκφραση της κοινωνικής ισχύος» και κατ’ εφαπτομένη μεταρρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ των όντων-μεταξύ των όντων με τη Φύση-την κρατική ιεραρχία-τις ταξικές δομές-τις παραγωγικές δυνάμεις.
Όταν το 1879 ιδρύεται από το Κογκρέσο στην Ουάσινγκτον το «Γραφείο Αμερικανικής Εθνολογίας=Bureau of American Ethnology», Δημόσιος Φορέας με στόχο τη «μελέτη» των Ινδιάνων της Β. Αμερικής, ο ιδρυτής-ερευνητής john Wesley Powell ισχυρίστηκε ότι «ένα τέτοιο ερευνητικό κέντρο θα ήταν χρήσιμο για την ανάπτυξη της συνεργασίας ανάμεσα στην Κυβέρνηση και τις εντόπιες φυλές Ινδιάνων», αλλά η μετέπειτα ιστορία απέδειξε τη σύσταση ενός εκ των ακρογωνιαίων λίθων της Ευγονικής:

• μεταμφιεσμένη ως «κοινωνική πολιτική».

• υποβοηθούμενη από πλήθος οργανισμών-θεσμών.

• ικανή να επιβάλλει την «επιστημονική» της αυθεντία στην κοινή γνώμη.

• με ευπροσήγορη πρόσβαση σε οικονομικούς-πολιτικούς πόρους.

Ένα πολυπλόκαμο υπηρετικό δίκτυο, Ψυχίατροι-Ψυχολόγοι-Κοινωνιολόγοι-Λαογράφοι-Εθνολόγοι-Ανθρωπολόγοι, συνδέεται δια των άμεσων σχέσεων μισθωτής δουλείας ή δια των έμμεσων κατ’ αποκοπήν χρηματοδοτικών αντιπαροχών.

Στην ουσία η Επιστήμη υπερκερά την πραγματικότητα δια μέσου της φαινομενικής δικαιολόγησής της και συνιστά το προπύργιο της απόκρυψης της άρρηκτης σύνδεσης των Τομέων της με την οικονομική κρηπίδα και των συμφερόντων της Τεχνοκρατίας. Ενώ χωρίζονται οι Επιστήμονες σε «Εμπειριστές» και σε «Ορθολογιστές», διαπιστώνεται σε αμφοτέρους παραπλανητική εμβρίθεια «στοιχείων», που διαμορφώνουν το «αντικείμενο της έρευνας» τη στιγμή που το ίδιο το «αντικείμενο» επιβάλλει την ακολουθούμενη μεθοδολογία, επαγωγική-παραγωγική-υποθετική.
Η Επιστήμη, ένα κατασκεύασμα στην ουσία με δόλο, θεσμοποιείται μέσα από μία σειρά διαδικασιών βασισμένη σε πολιτικές-οικονομικές και πνευματικές διεργασίες. Ο χρόνος έχει αποδείξει ότι οι βασικές μορφές γνώσης δεν αποτελούν αιώνιους ή φυσικούς νόμους αλλά ιστορικά-κοινωνικά προσδιορισμένες μορφές σκέψης σε μια αντιφατικά περίπλοκη διαδικασία με περίεργες διασυνδέσεις και ανταγωνισμούς που εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες.
Χιλιάδες άνθρωποι νομίζουν πως αποκτούν «δική» τους κρίση και δραστηριοποιούνται σε κομματικά ή ανεξάρτητα κινήματα αλλά πάντα υπό την κηδεμονία των «Ειδικών».
Οι κουλτούρες γίνονται προγράμματα για δραστηριότητες ή για Εταιρείες.
Και από τη στιγμή που ο άνθρωπος «αντικειμενικοποίησε» τον Άνθρωπο, οι ανθρώπινες συνομαδώσεις μετετράπησαν σε «πελώρια παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος».
Τα Πάντα λοιπόν αρχίζουν μέσα στην ασάφεια, παραμένουν πολύ καιρό μέσα σε αυτήν, και σ’ αυτήν ξαναπέφτουν σχεδόν πάντα.

Μα τούτος ήταν ένας άλλος Πόλεμος.

Ήταν ένας πόλεμος που ονόμαζε τον εαυτό του αυθαίρετα Ειρήνη.

Συνακόλουθα η πλειονότητα του πληθυσμού παλιμπαίδιζε ήσυχα στα social medias. Το πνευματικό κατεστημένο είχε υποδουλωθεί στην κρατική-ιδιωτική εξουσία. Συνδικάτα και λαϊκά κινήματα είχαν υποτάξει το ηθικό τους στον οργανωμένο φασισμό.

Κι οι αναπνοές περνούσαν απ’ τη διαδικασία των ακροάσεων προς έγκριση.

Συνήθως δεν εγκρίνονταν, απλώς υποβοηθιούνταν δια μέσου τεχνικής υποστήριξης. Κι είχε τόσο προοδεύσει η Τεχνολογία,

Που τα στρατιωτάκια δεν καταλάβαιναν τους ενσωματωμένους σωλήνες στα πνευμόνια τους∙

Μήτε τη μηχανική ανάσα που έπνιγε ενίοτε…

• Το ποιητικά αποσπάσματα με κόκκινη γραμματοσειρά προέρχονται από την ποιητική σύνθεση «Βρυώδη Μαυσωλεία», Ευαγγελία Τυμπλαλέξη, Εκδόσεις Πηγή, Θεσσαλονίκη 2019.

• Φωτογραφία: Εικαστικό έργο της Νάσιας Δρυμούση.

Βιβλιογραφία:

• Γκέφου-Μαδιανού Δήμητρα, «Πολιτισμός και Εθνογραφία», Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.

• Γρίβας Κλεάνθης, «Αντιπολιτευτική Ψυχιατρική», Εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη 1989.

• Γρίβας Κλεάνθης, «Ψυχιατρικός ολοκληρωτισμός», Εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη 1985.

• Καντάς αριστοτέλης, «Οργανωτική-Βιομηχανική Ψυχολογία», Μέρος 1ο, Β’ Έκδοση, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997.

• Καστοριάδης Κορνήλιος, «Η φαντασιακή θέσμιση της Κοινωνίας», μτφ χαλικιάς Σωτήρης-Σπαντιδάκη Γούλη-Σπαντιδάκης Κώστας, 16η Έκδοση, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 1981.

• Καστοριάδης Κορνήλιος, «Η Γραφειοκρατική Κοινωνία», Εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 1985.

• Κοροβίνης Βαγγέλης-Ζιάκας Θεόδωρος, «Αναζητώντας μια θεωρία για το έθνος», Εκδόσεις ΕΚΑΤΗ, Αθήνα 1988.

• Μανωλεδάκης Ι., «Εισαγωγή στην Επιστήμη», Εκδόσεις Παρατηρητής, Αθήνα 1980.

• Σιμόπουλος Κυριάκος, «Βασανιστήρια κι εξουσία», Εκδόσεις Πιρόγα, Αθήνα.

• Σιμόπουλος Κυριάκος, «Η διαφθορά της Εξουσίας», 5η Έκδοση, Εκδόσεις Πιρόγα, Αθήνα.

• Ομάδα διεπιστημονικής έρευνας, «Οι Επιστήμες στην Κοινωνία», Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 1988.

• Νασιάκου Μαρία, «Η Ψυχολογία σήμερα», Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1982.

• Bourdieu Pierre, «Η διάκριση», μτφ. Κική Καψαμπέλη, Εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα 2015.

• Foucault M., «Η μικροφυσική της Εξουσίας»,μτφ Τρουλινού Λίλα, Εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 1991.

• Foucault M., «Επιτήρηση και Τιμωρία»,μτφ Χατζηδήμου Καίτη-Ράλλη Ιουλιέττα, Εκδόσεις Ράππα, Αθήνα 1989.

• Galli Carlo, «Η αμηχανία της Δημοκρατίας», μτφ Δημητρολόπουλος Περικλής, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2016.

• Heywood Andrew, «Πολιτικές Ιδεολογίες», μτφ. Χαρίδημος Κουτρής, Εκδόσεις Επίκεντρο, Αθήνα 2007.

• Illich Ivan, «Για τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου», μτφ. Βασίλης Τομανάς, Εκδόσεις Νησίδες, Αθήνα 1999.

• Marcuse Herbert, «Ο Μονοδιάστατος Άνθρωπος», μτφ Λυκούδης Μπάμπης, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1971.

• Marcuse Herbert, «Αντεπανάσταση και εξέγερση», μτφ. Αθανασίου Α., Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.

• Ordine Nuccio, «Η χρησιμότητα του άχρηστου», μτφ, Ανταίος Χρυσοστομίδης, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2013.

• Segall M.-P. Dasen-J. Berry-Y. Poortinga, «Διαπολιτιστική Ψυχολογία», μτφ. Μανίνα Τερζίδου, Επιμέλεια Δημήτρης Γεώργας, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996.

• Sen Amartya, «Η Ιδέα της Δικαιοσύνης», μτφ. Γιώργος Χρηστίδης, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2015.

Το γυροσκόπιο αντίληψης της Ευαγγελίας Τυμπλαλέξη οδυνάται για τα κακώς κείμενα στον Πλανήτη. Νιώθει να πάλλεται σε χώρο μαγνητικά απομονωμένο και η πυξίδα έχει χαθεί.

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11