Γράφει η Ευαγγελία Τυμπλαλέξη.
Κοιτώ στον ουρανό αποσβολωμένη. Χιλιάδες αλεξίπτωτα καμαρώνουν τον ιδιωτικό τους βίο. Κι είναι τόσο ευδιάκριτη η προσγείωσή τους στην ψυχό-αρπαχτική οντότητα του Δημόσιου βίου. Χαμηλά ημερομίσθια – Βία – Φόβος. Και τα δικαιώματα με την υπογραφή ενός Logo…
Brandsnames γενικά…
Η Διεθνοποίηση και οι οικονομικές πρακτικές συνιστούν παρεπόμενα αποφάσεων προς θεμελίωση των συμφερόντων πολυεθνικών-θυγατρικών τους, οι οποίες συγκεντρώνουν επενδυτικά «χαρίσματα»-κατέχουν τεχνολογική κυριαρχία, ώστε να αναδιαρθρώνουν δείκτες – να αναθεωρούν νομοθεσίες – να επιβάλλουν συμπεριφορές. Κι οξύμωρο σχήμα συνιστά το γεγονός πως όσο απαξιώνονται οι πολιτικοί σαν προσωπικότητες τόσο επιτυγχάνεται η ανάδυση-κραταίωση μιας επιβλητικής αλλά αόρατης Δύναμης. Όσο τα άτομα «απελευθερώνουν» την ατομικότητά τους, τόσο εξισώνονται δια μέσω της σύνδεσής τους με τη φίρμα. Όσο τα «δικαιώματα» αποκτούν ευρυζωνικότητα, τόσο οι πολιτισμικές συνιστώσες συρρικνώνονται. Δεν υπάρχει χώρος, του οποίου το δημόσιο ύφος να μην καταστρατηγείται από διαφημιστικούς πίνακες. Δεν υπάρχει εκπαιδευτήριο, του οποίου η θεσμική προτεραιότητα να μην προσανατολίζεται σε συνεργασία με εταιρείες του ιδιωτικού τομέα. Οι αναλυτές μετά τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο εστίαζαν στο εξής απλό: «Δεν μπορεί να υπάρξει εισοδηματική αύξηση, αν δεν δημιουργηθούν αμετάκλητα βιομηχανικά αντικείμενα». Στην είσοδό μας στον 21ο αιώνα έχει επιτευχθεί ανεπιστρεπτί ενδεχομένως ο στόχος.
Οι Μεγάλες Εταιρείες βασίζουν την επιτυχία τους στα «επωνύμια», τα οποία κατασκευάζουν τα Τμήματα του Marketing. Τα «επωνύμια»=brandsnames συνομαδώνουν όλες τις μεταβολές συνειδήσεως ετερόκλητων πληθυσμών επιβάλλοντας την ισχύ τους παγκοσμίως, αφού νοηματοδοτούν μια ανωνυμία – Ανώνυμη Εταιρεία. Η Διαφήμιση έπεται προς επίρρωση του λογότυπου δια μέσω ψυχαναγκαστικών διατάξεων-ρυθμίσεων-πρακτικών, αφού οφείλει πρώτα να διαμορφώσει το νέο πλαίσιο διαβίωσης, στο οποίο οι ανάγκες επιβάλλονται πυροδοτώντας οικειότητα – φιλικότητα εξουδετερώνοντας ταυτοχρόνως τις αντιστάσεις της κριτικής οξύνοιας. Σχήμα ακλόνητης επιτυχίας κι αποδεδειγμένης επιρροής, αφού ο καταναλωτής αγοράζει «επωνύμιο» κι όχι προϊόν.
Συνακόλουθα εισέρχονται σε διαδικασία «επωνυμιοποίησης» όλοι οι Κλάδοι. Η Nike αλώνει τον Αθλητισμό με τον Jordan να περιγράφεται σαν το δυναμικότερο «υπερεπωνύμιο» όλων των εποχών. Τα διαφημιστικά πλάνα μορφοποιήθηκαν δίνοντας το προβάδισμα στη γρήγορη εναλλαγή και κατ’ επέκταση αποδίδοντας μυθικές διαστάσεις στον πρωταγωνιστή. Όταν δε το πλάνο ενδύεται με ροκ μουσική υπόκρουση, απογειώνεται η ψευδαίσθηση του παγκόσμιου θεατή, ο οποίος ευφράνθηκε βλέποντας Κενιάτες να κάνουν αγώνα δρόμου σε παγωμένες βουνοκορφές-Τζαμαϊκανούς να οδηγούν έλκηθρο με πηδάλιο, κάτι που στόχευε σε ξεκάθαρη εταιρειοποίηση του «ευ αγωνίζεσθαι». Οι εμπλεκόμενοι αστέρες γενικότερα μετατρέπονται σε γρανάζια διαπλοκής είτε επιτρέποντας στην εκάστοτε Εταιρεία να διευθύνει το «χαρτοφυλάκιο προσυπογραφής τους», είτε χτίζοντας μακρόπνοες συνέργειες με τους διάφορους χορηγούς τους.
Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και μη ανεχόμενες πιθανή υπερτέρηση ή έστω συμπόρευση των υπολοίπων Κολοσσών, οι Πολυεθνικές προβαίνουν σε δωροδοκίες – μετατρέπουν τις αποπολιτικοποιημένες μάζες σε γκέτο διερεύνησης – βρίσκουν κοινό σημείο αναφοράς των πολιτισμών. Στοχεύοντας στην αστική φαντασίωση αλλοτριώνουν το κοινωνικό-φυλετικό υπόστρωμα και κατ’ εφαπτομένη φτάνουν σε εμπορική εκμετάλλευση των χειραγωγημένων πλέον ατόμων. Το γόητρο των «επωνυμίων» αναπαύεται πάνω στη νιρβάνα της κριτικής οξύνοιας. «Οι άνθρωποι έχουν την τάση να δημιουργούν κλίκες και να εφευρίσκουν ανάλογα λογοπαίγνια, που αποδεικνύουν την ένταξή τους» ισχυρίζεται η Σούζαν Σόνταγκ σ’ ένα δοκίμιό της. Η μαζική κουλτούρα εμβολίζει με χυδαιότητα τον μηχανισμό άμυνας…
Brandsnames στα σχολεία…
Στην ηλεκτρονική εποχή τα «επωνύμια» μας συντροφεύουν παντού ανά πάσα ώρα και στιγμή. Μια τεράστια εκστρατεία ενσωμάτωσής τους στα σχολικά συγκροτήματα έγινε δια μέσω του τεχνολογικού τους εξοπλισμού. Ο εκσυγχρονισμός άνοιξε διαύλους επικοινωνίας ανάμεσα στις χρηματοδοτικές συμφωνίες και στο δημόσιο κορβανά, ώστε τα λογότυπα να «βολτάρουν» ανενόχλητα στους διαδρόμους των εκπαιδευτηρίων, των οποίων οι ανήλικοι θαμώνες λογχίζονται ευκολότερα και συνιστούν εκπαιδευμένους ενήλικες. Σαν να μην έφτανε ο εξοπλισμός όμως έχουμε εξελιχθεί στο επόμενο βήμα. Στα κυλικεία σχολείων – νοσοκομείων – υπηρεσιών διανέμονται συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής και οι αυτόματοι πωλητές τροφίμων-αναψυκτικών φιγουράρουν σε παντός είδους χώρους.
Οι πανεπιστημιουπόλεις κατακλύζονται απ’ τα λογότυπα, των οποίων τα πλοκάμια απλώνουν την «προστασία» απ’ τη διακίνηση εγχειριδίων ως τη σίτιση. Πολλές Εταιρίες μπορούν να θέτουν βέτο τίνι τρόπω στην εκπόνηση διπλωματικών, όπως η Reebok, η οποία είχε καταφέρει κάποια περίοδο να αποκλείεται το όνομά της από κείμενα αναλυτικά-δυσφημιστικά σχετικά με τις πρακτικές εισβολής των Πολυεθνικών στους Πανεπιστημιακούς χώρους. Η διοργάνωση ημερίδων-εκδηλώσεων υποστυλώνεται από χορηγίες συγκεκριμένων συμφερόντων, οι οποίες επισύρουν φίμωση εάν κι εφόσον κριθεί απαραίτητο. Οι πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις γίνονται ταγοί στα «επωνύμια» προσπορίζοντας την ακαδημαϊκή τους αξιοπιστία προς εξόρυξη πετρελαίου για λογαριασμό της Shell – εκτίμηση σταθερότητας για λογαριασμό της Disney – υπολογισμό αξίας πώλησης σκευασμάτων Φαρμακοβιομηχανιών μεγάλου βεληνεκούς. Οι ίδιοι οι ερευνητές αποκαλύπτουν πως συχνότατα τα αποτελέσματα της αποστολής έρχεται αντιμέτωπη με τις προσταγές των Κολοσσών. Η κυρία Μπέτι Ντογκ, ιατρική ερευνήτρια σε Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, καταγγέλλει ανάλογο περιστατικό, όταν κατά τη διάρκεια της έρευνάς της συνέκρινε την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου Synthroid με το ανώνυμο φάρμακο κάποιου ανταγωνιστή. Με σαφήνεια τα αποτελέσματα προσανατόλιζαν στην ισοδυναμία από βιολογικής πλευράς, γεγονός ωστόσο που ποδηγετούσε την απρόσκοπτη κυκλοφορία του ακριβότερου, προερχόμενο απ’ την Επώνυμη Εταιρεία, η οποία παρενέβη με σκοπό την παρακώλυση δημοσίευσης των αποτελεσμάτων, το συμβόλαιο της παρείχε την εν λόγω αδειοδότηση.
Τα πανεπιστήμια στην προσπάθειά τους να θηρεύσουν κονδύλια επιβίωσής τους υποκύπτουν σε ανάλογες ενέργειες, αφού η κρατικές παρεμβάσεις εκλείπουν προς ενδυνάμωση των διαδικασιών διαφάνειας. Πρυτάνεις απασχολούν επί πολλά έτη με σκανδαλώδη δραστηριότητα τις φοιτητικές κοινότητες, διατελούν Πρόεδροι σε πάμπολλα Τμήματα, κάτι που του έδινε το βήμα σε αναθέσεις εργολαβιών. Με το έργο σίτισης επιφορτίζονται συνέταιροί τους. . Τεκμηριωμένες έρευνες ανασύρουν στην επιφάνεια την εμπλοκή πολλών Ακαδημαϊκών σε διάφορες εταιρικές ατασθαλίες, οι περισσότερες από αυτές υπογράφονται χωρίς να προσέλθουν στην ημερήσια διάταξη της Συγκλήτου.
