Κυλίστηκα στη λάσπη
στέγνωσα στον αέρα του εγκλήματος
ξεγέλασα τη τρέλα
και η άνοιξη μου πρόσφερε το φρικαλέο γέλιο του ηλίθιου.
Ο Άνθρωπος αρχίζει να παρατηρεί τον «Εαυτό». Είναι η είσοδος του καθρέφτη και ο αντικατοπτρισμός που επιτρέπει. Ένα γυναικείο σώμα με κορσέ μπροστά στον καθρέφτη έχει στο backround αναμφισβήτητα τις 8.000 εργάτριες μόνο στη Γαλλία, που τον κατασκεύαζαν. Ο J. Bouvier στο έργο του «Histoire des dames employées dans les postes» αναφέρει: «Οι δεσποινίδες του τηλεφώνου στις αρχές του 20ου αιώνα ομολογούν τη ζήλια τους για τις δασκάλες της πόλης που παρουσιάζονται σαν αντίγραφα των γκραβούρων της μόδας».
Η πρέσβειρα της Ομορφιάς δεν είναι πλέον μόνο η «ευγενής», η «χωρική», η «καθωσπρέπει», η «πόρνη», η «πλυμένη», η «απάστρευτη», αλλά ο κρίκος που συνδέει τα γρανάζια του Εμπορίου, είναι η άμεση σύνδεση με το προϊόν. Συνακόλουθα η Ομορφιά μετουσιώνεται σε καθοδηγήτρια συμπεριφοράς. Ταυτοχρόνως διατυπώνει την ανάγκη να «επαφεθεί» στους Ειδικούς της, ώστε να συστηματοποιηθούν οι «κανόνες φροντίδας» όλων, όσοι επιθυμούν να ταυτίσουν την αύξηση της Ομορφιάς με μία «θεραπεία», μία «συμβουλή», μία «μέθοδο», ένα «προϊόν». Ξεπηδούν ολοένα και περισσότερα επαγγέλματα, των οποίων οι διάκονοι εμφανίζονται ικανοί να «διορθώσουν» ή να φροντίσουν» την Ομορφιά! Το επάγγελμα της Αισθητικού ξεπροβάλλει χωρίς καν να ανιχνεύεται ο όρος στα λεξικά! Η Ιατρική αναλαμβάνει να «απαλλάξει από τις δυσμορφίες» με την Πλαστική Χειρουργική να χώνει το νυστέρι της στη σάρκα και η Ψυχιατρική στην Ψυχή!
Ένα τεράστιο και παρθένο εν μέρει πεδίο, έρμαιο στα αδυσώπητα νύχια των Αγορών, διανοίγει τους κόλπους του σε «Νέες Επιστήμες», που επικρατούν ως «κοινωνική διεκδίκηση»! Οι «λαοί» ξεπουλιούνται στη μισθωτή εργασία υπό την ονείρωξη της μετάπλασης της εμφάνισης παραφράζοντας την «ακούσια εκσπερμάτωσή τους» ως «στροφή προς την κοινωνική καταξίωση του ατόμου και του αγώνα για ζωή», όπως διατυπώνει ο M. Lagarde.
Πρόκειται για μία «εξονυχιστική ανάγνωση του σώματος», το οποίο παγιδεύεται σ’ ένα παιχνίδι εικόνων και λέξεων, χωρίς να προεκτείνει στο ελάχιστο την αναζήτησή του ή να αυξάνει τις ελευθερίες του. Μόνο στη Γαλλία το 2002 το 6% των γυναικών δήλωσαν προσφυγή στην αισθητική χειρουργική. Οι πρακτικές γενικεύονται μαζικοποιώντας την «στερεοτυπική επανάσταση». Η Ομορφιά απαιτεί να ομογενοποιήσει στους κόλπους της όλες τις ηλικίες, τα φύλα, τις προελεύσεις στην οριστική επιβεβαίωση των πτυχών της προς κατανάλωση και προς ανατροπή της ανθρωπολογίας των γενών, ώστε να θολώνουν οι υπάρχουσες αναπαραστάσεις κοινωνικής ή φυλετικής διαίρεσης.
Η Ομορφιά «χωρίς όρια» συνιστά κάτι σαν νέο είδος αλγόριθμων που με την αλαζονική ακρίβειά τους διατρέχουν το έδαφος της Εργασίας-του Σχολείου-της Οικογένειας-των Σχέσεων κι επιβάλλουν την Εικονική Αυτοκραστορία τους με την πραγματική κλίμακά της. Μία κλίμακα που υιοθετεί τις μεγάλες κοινωνικές δυναμικές, τις πολιτισμικές ρήξεις, τις συγκρούσεις των γενών, τις διενέξεις των γενεών. Το «Ωραίο Φύλο» αλλάζει τα μεταλλικά γυαλιά του μπρος στο «Αιώνιο Θηλυκό». Ο «Δυναμικός Άνδρας» υποχωρεί μπρος στον «Ξανθό Άγγελο». Ηλικίες-γένη-προϊόντα υποκλίνται πλέον μπρος στην «υποχρέωση», αφού η Ομορφιά είναι καθήκον και προσδοκία. Και για να συμβεί αυτό χρειάστηκε να ενεργοποιηθούν δύο προϋποθέσεις:
-
η κωδικοποίηση της Ασχήμιας ως επικίνδυνη.
-
η εναρχείωση της Ασχήμιας ως ασθένεια.
Όταν ωστόσο η Ομορφιά περιφρουρείται από την σκληροπυρηνική προσωποποίηση και τον υπερβάλλοντα ζήλο υπαγορεύει τον εμφανή κατακερματισμό των αισθητικών κριτηρίων. Κλείνοντας την Ασχήμια στο άσυλο καταδεικνύοντας την «απειλητική φρενοβλάβειά της προς την Δημόσια Τάξη», η Ομορφιά επινοεί την Ιστορία της, κατασκευάζει το παράπονο στον Κόσμο κι εγκαθιστά τη δυσφορία, αφού κανονικοποιεί τις ανθρωπολογικές εκφάνσεις.
Εν κατακλείδι η Ομορφιά υπάρχει στα πιο «υποκειμενικά επιθυμούμενα χαρακτηριστικά»…
* Οι στίχοι, που συνοδεύουν το κείμενο, προέρχονται απ’ το ποίημα του Arthur Rimbaud «Μια εποχή στην κόλαση».
Βιβλιογραφία
- Ιβάν Ίλιτς, «Η2Ο και τα νερά της λησμοσύνης», μτφ, Κώστας Χατζηκυριάκος, Εκδόσεις Χατζηνικολή, Αθήνα 1990.
- George Vigarello, «Η ιστορία της Ομορφιάς», Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 200.
- Etienne Balimar, «Ο φόβος των μαζών», μτφ. Τάσος Μπέτζελος, Εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 2010.
- Baruch Spinoza, «Περί της ελευθερίας της σκέψης σε ένα ελεύθερο κράτος», μτφ. Επαμεινώνδας Βαμπούλης & ‘Αρης Στυλιανού, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2014.
- Carlo Galli, «Η αμηχανία της Δημοκρατίας», μτφ. Περικλής Δημητρόπουλος, Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2016.
- Michel Foucault, «Ο ωραίος κίνδυνος», μτφ. Νίκος Ηλιάδης, Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2013.
- Michel Foucault, «Η ιστορία της σεξουαλικότητας», Τόμος 1ος, μτφ Ροσάκυ Γκλόρυ, Εκδόσεις Ράππα, Αθήνα 1978.
* Το γυροσκόπιο αντίληψης της Ευαγγελίας Τυμπλαλέξη οδυνάται για τα κακώς κείμενα στον Πλανήτη. Νιώθει να πάλλεται σε χώρο μαγνητικά απομονωμένο και η πυξίδα έχει χαθεί.
