Πως να κρυφτείς απ’ τα παιδιά. Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα…
Τ’ απορημένα μάτια τους λειτουργούν σαν υποκινητές εσωτερικής αναδίφησης κι όταν σε βάζουν στο σημάδι δειλιάζεις. Πως να μεγαλαυχήσεις πως το Σύμπαν δεν είναι παρά ένα μεγάλο κτήριο, στου οποίου τους διαδρόμους δεν έχουν προλάβει να περιπλανηθούν ακόμη; Η στάση μας απέναντι στην αφέλειά τους παραμένει ενίοτε παράδοξη κι αντιφατική, καθώς μερικές ενοχλητικές αλήθειες ελλοχεύουν στον πυρήνα της. Πολλά σφιχτομανταλωμένα συρτάρια εγκρύπτουν τον γρίφο της Σφίγγας, ο λαβύρινθος είναι διαδρομή αναπόφευκτη.
Η συμπαντική νομοτέλεια είναι υπεύθυνη για τον ευτροφισμό των οικοσυστημάτων, κι εφ’ όσον «Τα Πάντα Ρει» κατά τον Ηράκλειτο, τα πάντα φύονται κι αποφύονται, ανατέλλουν και δύουν, μετεωρίζονται ανάμεσα στο ζενίθ και στο ναδίρ.
Η σχέση μαθητή-δασκάλου συνιστά μια σημαντική αμφίδρομη διαδικασία. Όταν παλαιότερες γενιές πάλεψαν για αυτονόητη πρόσβαση στην ισότιμη παιδαγωγική και πνευματική κατάρτιση, στις μέρες μας ο ρόλος της παιδείας καθηλώνεται κι εκφυλλίζεται προτάσσοντας εξαντλητικές μεθόδους μελέτης κι εργαλειακής τροφοδοσίας του νεανικού μυαλού με στείρα ενίοτε γνώση, παρακάμπτοντας ταυτοχρόνως τη σπουδαιότητα εμβάθυνσης σε κραταιούς πυλώνες μάθησης, όπως η Ποίηση, κάτι που θα μπορούσε να σφυρηλατήσει το ήθος και τη σκέψη, διανοίγοντας νέους ορίζοντες.
Στο έργο «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω» συναντώνται ο δάσκαλος με τον μαθητή, σε μια στιχομυθία που άπτεται πολλαπλών θεματικών και τις οποίες καλούνται ν’ αντιμετωπίσουν αμφότεροι μ’ ειλικρίνεια. Πρόκειται για μια αναμέτρηση τρυφερή και συνάμα ανήλεη, ικανή ν’ αποδυναμώσει το μονοσήμαντο κάθε επικυρωμένης γνώσης και ν’ απογειώσει το πολυσήμαντο της σύντονης πνευματικής ενεργοποίησης. Η οξύνοια εναντιώνεται στη νωχελικότητα κι η ευμάθεια αντιπαρατάσσεται στη δυσκίνητη αποστήθιση.
Ο Θησέας κι η Αριάδνη είναι δύο προσωπικότητες ολκής που πλάθονται, πριν χιλιάδες χρόνια απ’ τα συστατικά της τραγικότητας. Ο ανεμοστρόβιλος της αιωνιότητας τους προσγειώνει στο σήμερα για να μεταστοιχειωθούν στο «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω» χωρίς ίχνος αυθαιρεσίας. Οι ρόλοι τους συμπλέκονται με τρόπο δραματικό, ώστε να μην είναι εφικτή η μεμονωμένη προσέγγισή τους: Συνδιαλέγεται ο μαθητής με τον δάσκαλο-ο έφηβος με τον γονιό-ο ανήλικος με τον ενήλικα. Σε μια συνομιλία εφ’ όλης της ύλης πλείστων παραλλαγών που διαρθρώνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες.
Στην αρχή ο έφηβος, ενδεδυμένος με φύλλα π’ ανιχνεύει τον ρου Ιστορίας κι εμπνεύσεως όπως ο υδροσκόπος τις δροσοπηγές, στροβιλίζεται στον κήπο της αθωότητας υπό τις οδηγίες των πτηνών και τα δόρατα των άνθεων. Αντιλαμβάνεται ωστόσο γρήγορα πως η ευθύγραμμη εκλογίκευση που απαιτούμε απ’ αυτόν δεν μπορεί να εμπίπτει στις παράλογες νομικές και κοινωνικές διατάξεις που του προσφέρουμε. Αφ’ ενός τα γρανάζια της καπιταλιστικής αδηφαγίας, αφ’ ετέρου τ’ αδυσώπητα νύχια του ψυχιατρικού ολοκληρωτισμού, να ενεδρεύουν τις κινήσεις. Όταν η πρόταξη της ελευθερίας ως μέριμνα κυριαρχική, δεν κυοφορεί παρά τον απόλυτο ραγιαδισμό. Όταν η προβολή της ισότητας ως στόχος μείζονος σημασίας, δεν υπονοεί παρά την κραταίωση της πλήρους ανισότητας. Κι όταν η δημοκρατία παγιώνεται μέσω αποφαντικού λόγου και κατηγορηματικών απόψεων, το λίκνο της δεν μπορεί παρά να παραπαίει, δονούμενο από ετεροκαθοριζόμενες μορφές σύνεσης. Κατά συνθήκην ψεύδη που γίνονται αποδεκτά διότι ο ανθρωποφαγικός χαρακτήρας τους έπαψε απλά να προσδιορίζεται με σαφήνεια.
Στο μέσον της στιχομυθίας η διαύγαση είναι ανήλεη. Η Εκπαίδευση δεν συγκροτείται ποτέ στο κενό ούτε συνιστά άσκηση επί χάρτου. Απευθύνεται σ’ ανόμοια κι ετερόκλιτα στοιχεία, τα οποία παρόλο που ο ενήλικας καλείται να σταθεροποιήσει με βάση τις λειτουργίες της αντιστάθμισης και της αναπλήρωσης, όχι μόνο εθελοτυφλεί στη χυδαία μετατροπή σχολείων και πανεπιστημίων σε χωνευτήρια εξειδικευμένων σκλάβων παραγωγής, αλλά μεταλλάσσεται κι ο ίδιος σ’ ακρογωνιαίο λίθο υποστήριξής τους. Η κίβδηλη γνώση φαντάζει ευλογοφανής διότι απηχεί στον κάλπικο κόσμο, στον οποίο αποτείνεται, αποδεικνύοντας τη συνέπεια του ανάπηρου στα δεκανίκια του. Σαν γιγαντιαία συννεφολύκαινα, έκφραση που χρησιμοποίησε ο κύριος Λιαντίνης, το σκοτάδι επιμένει ν’ απλώνεται σήμερα περισσότερο από ποτέ, αφού ο άνθρωπος υποχείριο γνώσης κατευθυνόμενης και μηχανιστικής εκπαιδεύσεως αδυνατεί ν’ αποκτήσει συλλογική μνήμη, ώστε μέσω της πολυμορφίας του να συνειδητοποιήσει τις δυνατότητές του.
Pages: 1 2
