Γράφει  η  Ευαγγελία  Τυμπλαλέξη.

«Οι άνθρωποι οφείλουν να αποκτήσουν δική τους κρίση, κι όχι να επαφίεντο στην  κηδεμονία των Ειδικών…»

Ιβάν  Ίλλιτς

Ψύχος ενέσκηψε…

«Απ’ το χάραμα έκοβε τα ξύλα, με πυγμή ακαταπόνητη, σκουπίζοντας με την ανάστροφη του χεριού του τον ιδρώτα που κυλούσε σε χοντρούς κόμπους στο μέτωπο. Κι όταν τέλειωσε δεν πήρε το πλακόστρωτο σοκάκι που θα τον οδηγούσε στα πέτρινα σπίτια του παραδοσιακού οικισμού, αλλά ένα μονοπάτι κακοτράχαλο που κατέληγε σε χωράφι στέρφο. Μόνο κάτι αγριόπευκα ορθώνονταν στις παρειές των βράχων κι απ’ τα σαρκώδη τ’ ανέμου χείλη πιδάκιζαν πνοές παγωμένες. Ούτε στον εαυτό του δεν τολμούσε να ομολογήσει την επιπολαιότητα που ένιωθε πατώντας στ’  αγριοτόπια, και κάθε φορά ένας φόβος οικείος έδινε τη σκυτάλη σε μιαν άνυδρη νοσταλγία, η πεθυμιά αλήθεια βιγλίζει το σκίρτημα δημαγωγώντας τα συναισθήματα, ώσπου αυτά να  καμφθούν οριστικά  κι  αμετάκλητα.  Καθήμενος κάτω απ’ τον ίσκιο ενός μεγάλου δέντρου την παρατηρούσε να στέκει μέσα σε μια διαύγεια δυσανάβατη, το ταφταδένιο κρινολίνο της αρμένιζε αυστηρά επισκιάζοντας τις ρυτίδες της αχλύς, και απέφευγε πάντα να την πλησιάσει, ώσπου εν τέλει προέβη εκείνη μόνη της σε  πρωτοβουλία. Τα μελαχρινά της μάτια σαν ν’ απαύγαζαν συμπόνοια ή απειλή κι επειδή να διευκρινίσει δεν μπορούσε έκανε ν’ απομακρυνθεί, μα πριν προκάνει, τα λεπτοφυή λευκόχροα δάχτυλά της τυλίχτηκαν σαν μέγγενη στον  γεροδεμένο του λαιμό. -Γνωρίζεις τον λοιμό; σβούριξαν συριστικά οι ήχοι ανάμεσα στα μαργαριταρένια δόντια  της. Εγώ είμαι αυτή! Οδήγησέ με σ’ ολόκληρη τη Ρωσία και δεν θα σε βλάψω. Μόνο μην παραλείψεις κανένα  χωριό, όλα  θα τύχουν  της επίσκεψής μου.  Κατάχλωμος θωρούσε τις αστραπές στην απότομη στροφή του βλέμματος κι ωσάν φαντάρος πειθαρχημένος άρχισε  να  προπορεύεται υποδεικνύοντάς της το κάθε χωριό. Οι υλακές των σκύλων προοιωνίζονταν τον όλεθρο σε κάθε ανάδεμα της φούστας της κι ο Μαύρος Καβαλάρης δρεπάνι κράδαινε αδυσώπητο, στην κόψη του  οποίου  εσμός συνωστιζόταν κορμιών. Στο νυχτερινό του ζόφου τρεμούλιασμα χόρευαν δαιμόνια πολυόμματα π’ ενέδρευαν δίπλα στα φέρετρα το άλμα της ψυχής, το θανατικό άπλωνε τη γλίτσα του ανεξαιρέτως. Περίτρομος αντιλαμβάνεται πως στο κατώφλι βρίσκονται του χωριού, όπου διαμένουν η οικογένεια κι οι γέροντες γονείς του, κι ο πανικός του μεταλλάσσεται εξ αίφνης σε τόλμη εναντίον της Παρθένου. Μαζί της κυλιέται σε κρυσταλλιασμένα ύδατα χειμάρρου ορμητικού και καθώς ο πνιγμός εκείνον προλαβαίνει η Παρθένος τ’ αφανισμού διαφεύγει. Στην ακροποταμιά αναρριχιέται προστρέχοντας σε λόχμης καταπράσινης την κρυψίνοια, απ’ όπου πρόσφορη στιγμή  ελλοχεύει  πριν  την  εξάπλωση  της  επόμενης  επιδημίας…» Η υποστασιοποίηση της επιδημίας, στο ρωσικής προελεύσεως μύθευμα που προηγήθηκε, παρεμφαίνει την προκρούστεια θα λέγαμε τακτική των ασθενειών, οι οποίες επιδυσμενέονται τεράστιες μάζες πληθυσμών. Το θανατερό καιροφυλακτεί για να σαρώσει μ’ ορμή παλιρροϊκή αποδεικνύοντας υφέρπουσα εκδικητικότητα. Και κατά τη φθίνουσα πορεία μιας επιδημίας παραφυλάει η επόμενη, διότι και τα κακοήθη νεοπλασματικά νοσήματα επιδημιολογικά παρουσιάζουν χαρακτηριστικά προσαρμοσμένα στη σύγχρονη εποχή, κι έχουν σαφώς να παραθέσουν πλήθος στατιστικών μελετών…

Το ξορκισμένο…

Η Αργολίδα εκτείνεται σε απόσταση επτά χιλιομέτρων νότια του Άργους. Πολυθρύλητες συζητήσεις για τις πηγές που αφθονούσαν, επιδαψίλευαν επαίνους σαν προκεχωρημένο φυλάκιο ενάντια στον μαρασμό. Η περιοχή κατάφορτη ωστόσο στα σχηματιζόμενα τέλματα που παρακώλυαν την καλλιέργεια των εδαφών, έχρηζε άμεσης αποξήρανσης. Ως εκ τούτου προκύπτει ο μύθος της Λερναίας Ύδρας, τερατόμορφο αλληγορικά μυθικό έλος, το οποίο εκλήθη με πυρκαγιές και επιχωματώσεις να κατατροπώσει ο Ηρακλής. Η αφήγηση αντιπαραβάλλει τα επιπολάζοντα έλη  με κεφαλές του τέρατος, το οποίο διατηρεί φωλιά σε πηγή τροφοδοσίας ύδατος. Ο κορμός του θηρίου παρομοιάζεται με ερπετό, απ’ το οποίο εκβλαστάνουν εννέα φιδίσιες απολήξεις που εξεμούσαν ιοβόλες και φλόγινες πνοές. Το μεσαίο μέλος ήταν αλώβητο, ενώ στην εστία των υπολοίπων γεννιούνταν άλλα δύο κατά την θανάτωσή τους. Ο Ηρακλής κατάφερε να σκοτώσει την Ύδρα καυτηριάζοντας με πυρσούς τους κομμένους λαιμούς και να θάψει το αθάνατο κεφάλι σ’ ένα μεγάλο λάκκο. Η ασθένεια του καρκίνου θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μετα-επιδημιολογικό μεταίχμιο, το οποίο εξερέθισε τους ιθύνοντες-ειδικούς σε ευρύτερο πλαίσιο και προβλημάτισε εντόνως επιστημονικούς άξονες, οι οποίοι έσπευσαν να δραστηριοποιηθούν εξ απαλών ονύχων κρίνοντας σαφώς εξ ιδίων τα αλλότρια, κάτι που πρέσβευε την κατά το δοκούν ανάμιξή τους. Πρόκειται για χειρωνακτική δράση, στην οποία ο καρκινοπαθής επιδίδεται με τις αισθήσεις του ταραγμένες και ακοίμητη τη νοημοσύνη, η οποία περιέρχεται συνεχώς τις αντοχές του, κι αυτές με τη σειρά τους ενδυόμενες την προβιά του Ηρακλή επαγρυπνούν, ώστε να αναμετρηθούν με τα εννέα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας… Στην Ελληνική γλώσσα η λέξη «Καρκίνος» αναφέρεται στα καβούρια, τα οποία θυμίζουν τον καρκίνο, αφού με τις ακτινωτές μεταστάσεις των καρκινικών κυττάρων παραπέμπουν στη σύνθεση του σώματος του καβουριού με τα πόδια και τις δαγκάνες. Οφείλει τον σχηματισμό της στον «πατέρα της Ιατρικής», Ιπποκράτη, ο οποίος την εμπνεύστηκε προς περιγραφή διαφόρων όγκων, που εμφάνιζαν εσωτερικά-εξωτερικά έλκη-διογκώσεις. Στην ουσία στον όρο «καρκίνος» εμπεριέχονται αρκετά νοσήματα, των οποίων η αιτία ερείδεται σε κυτταρικό επίπεδο. Ομάδες κυττάρων συναποτελούν τον ανθρώπινο οργανισμό, τα οποία αναπτύσσονται και διαιρούνται, ώστε να προκύψουν θυγατρικά, των οποίων η ρώμη θα αναλάβει την περαιτέρω διατήρηση του οργανισμού. Όταν αυτή η διαδικασία εκτρέπεται, χωρίς ποτέ να είναι εφικτός ο λόγος εκτροπής, προκύπτουν νέα επιπολάζοντα κύτταρα, τα οποία στοιβάζονται τρόπον τινά σχηματίζοντας παθογόνους όγκους. Ο τρόπος με τον οποίο ένα κύτταρο μετασχηματίζεται σε καρκινικό, δεν έχει απόλυτα διευκρινιστεί. Πολλές φορές το κύτταρο έχει τη γενετική προδιάθεση και αρκεί η έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως είναι διάφορες χημικές ουσίες ή ακτινοβολίες, για τη μετατροπή του σε καρκινικό. Οι περισσότεροι καρκίνοι ξεκινούν από την απώλεια ελέγχου ενός και μόνο κυττάρου. Το κύτταρο αυτό πολλαπλασιάζεται και δίνει μια ομάδα κυττάρων, των οποίων η αύξηση δεν ελέγχεται, γιατί η ισορροπία μεταξύ κυτταρικής διαίρεσης και φυσιολογικού θανάτου έχει διαταραχθεί. Ο οργανισμός δεν μπορεί να αντιμετωπίσει εύκολα τα καρκινικά κύτταρα, επειδή μοιάζουν με τα φυσιολογικά, δεν ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι συνεχίζεται ανεμπόδιστα η εισβολή και η εξάπλωση τους. Η νόσος δεν επηρεάζει μόνο ένα όργανο του σώματος και δεν συνίσταται σε μία μορφή, υπολογίζονται τουλάχιστον 200 διαφορετικά είδη καρκίνου, τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με τον ίδιο τρόπο. Τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να διηθήσουν και να βλάψουν ιστούς και άλλα παρακείμενα όργανα κοντά στον όγκο. Επίσης μπορούν να διαφύγουν από τον κύριο όγκο και να διασπαρθούν στο υπόλοιπο σώμα μέσω της αιματικής ή της λεμφικής κυκλοφορίας. Εάν αυτά τα κύτταρα βρουν πρόσφορο έδαφος σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος και αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται τότε δημιουργείται μία μετάσταση. Τα νεοπλάσματα διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το είδος του ιστού από τον οποίο προέρχονται και τον οποίο προσβάλλουν. Καρκίνος του πνεύμονα-της ουροδόχου κύστεως-του προστάτη απαντώνται συχνότερα στον ανδρικό πληθυσμό, ενώ καρκίνος του μαστού-μήτρα ή ωοθηκών στον γυναικείο πληθυσμό. Καρκίνος του δέρματος-του εγκεφάλου συνιστούν μορφές παρόμοιας συχνότητας και στα δύο φύλα. Μεταστατικός όγκος ή απλά μετάσταση, καλείται ο νέος όγκος που δημιουργείται όταν καρκινικά κύτταρα εγκατασταθούν και αρχίσουν να αναπτύσσονται σε μια νέα θέση. Ο νέος όγκος έχει τον ίδιο τύπο ανώμαλων κυττάρων και το ίδιο όνομα με τον αρχικό καρκίνο. Αν κύτταρα καρκίνου του πνεύμονα επεκτείνονται με μεταστάσεις στα οστά, τα κύτταρα που ανευρίσκονται στα οστά είναι καρκινικά κύτταρα πνεύμονα. Ο συγκεκριμένος τύπος, ονομάζεται μεταστατικός καρκίνος πνεύμονα και όχι καρκίνος των οστών. Καρκίνος, «το ξορκισμένο» που έλεγαν κι οι απλοϊκοί χωρικοί, ασθένεια ακατονόμαστη που εκθεμελιώνει την ανθρώπινη ύπαρξη σαν πολυφυές θανατερό καλέμι, και πόσοι επιστήμονες  δεν μαχήθηκαν με πλέρια επινοητικότητα ενάντια σ’ αυτόν τον εχθρό, ο οποίος παραμένει άχρονος-άμορφος και με ικανότητα πολλαπλής διάχυσης. Και πόσοι τραυματισμένοι βούτηξαν το κύπελλό τους στην υδρία του γέροντα που αναπαυόταν κοντά στον ποταμό Λήθη για να πιουν το ύδωρ της αγνωμοσύνης και να πετάξουν στη λησμοσύνη μη αντέχοντας τα δεινά που προκαλεί ο επονομαζόμενος «βασιλιάς του τρόμου». Ο καρκίνος του μαστού εν παραδείγματι, εμφανίστηκε σαν ασύμμετρη απειλή για τον γυναικείο πληθυσμό, κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, με τη γενικότερη αιτιολογία της νόσου να παραμένει στο σκοτάδι. Πρώιμη εμμηναρχή, καθυστερημένη εμμηνόπαυση, χρήση εμμηνοπαυσιακών οιστρογόνων ή αντισυλληπτικών δισκίων, ωορρηξία, έκκριση προλακτίνης, η δυναμική ιστολογικών μεταβολών… ων ουκ έστιν αριθμός. Ανυπολόγιστα και τα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας, αφού ο εχθρός μεταλλάσσεται. Κι εν τω άμα και το θάμα, με τη θεραπευτική ρότα να κηρύττει από καθέδρας μαζική αντιμετώπιση, χωρίς να εξηγεί ποτέ πως επέρχονται οι μεταβολές, χωρίς ποτέ να εστιάζει στην ατομικότητα του ασθενούς αλλά σ’ αυτή του Μέσου Ανθρώπου…

Προσδέστε τις ζώνες σας…

Και τώρα ετούτος ο τρομοκράτης, διότι τοιουτοτρόπως παρομοιάζεται η ασθένεια, απειλεί με την επαναστατικότητά του την αποσάθρωση όλου του κυτταρικού οικοδομήματος. Πάμπολλες φορές ασκέρια ιατρικά με το κύρος του ειδήμονος και τ’ αναντίρρητου την επιβολή έσπευσαν επί τόπου κραδαίνοντας σπάθες χημικές, μη και το κίνημα καταπνίξουν εν τη γενέσει του. «Παρά την εξωφρενική τεχνολογική πρόοδο, η σύγχρονη ιατρική δεν χρησιμοποιεί τίποτε περισσότερο παρά από σφεντόνες και βέλη για να υπερασπίσει τη ζωή αλλά και τη ζωή της. Στα μεγάλα θέατρα του πολέμου της υγείας, όπως είναι  ο καρκίνος και το AIDS, η ιατρική χρησιμοποιεί βόμβες ναπάλμ και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής κυττάρων. Τι κι αν μαζί με τα εχθρικά κύτταρα πλήττονται κι ολόκληροι πληθυσμοί υγιών κυττάρων;», υποστηρίζει ο Κος Αργυρίου. Του κάκου, αφού το αντίκρισμα της βίας μέσω δραστικότερης βαναυσότητας ουδόλως επιτυχίας συνάγει, αντιθέτως πιστώνει στον χρόνο την επανεμφάνιση του προβλήματος. Ο καρκίνος μεταμφιέζεται σε αντάρτη για ν’ ανταποκριθεί στην οπλική υπεροχή των εχθρικών δυνάμεων, κι έτσι η χημειοθεραπείες δεν αποβαίνουν εξολοθρευτές μόνο του αποστάτη αλλά και των μετόπισθεν απόλεμων ή ετοιμοπόλεμων κοινοτήτων. Στην πραγματικότητα η κάθε ασθένεια κάνει ανενόχλητη τον κύκλο της μη επιτρέποντας πρόσβαση στην αιτιολογία παρά με την εξασθένιση, στέφοντας τη φύση μόνη νικήτρια, καταρρίπτοντας την ενεργότητα κάθε πιθανού σκευάσματος που ενδύεται μονοσήμαντη ετικέτα επιτυχίας, ραίνοντας ωστόσο την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα μ’ αιχμηρά ρινίσματα φόβου. Μελέτες που δημοσιεύτηκαν το 2003 και το 2005 απ’ τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας προμηνύουν την αύξηση της νόσου σε παγκόσμιο επίπεδο τον 21^ο αιώνα κατά 50%. Κύριος παράγοντας εμφάνισης κι εξάπλωσης της νόσου είναι ο ανθυγιεινότερος τρόπος ζωής. Παρ’ όλα αυτά καμία αντικαρκινική στρατηγική δεν υπαγορεύει τη λήψη άμεσων μέτρων προς αυτή τη κατεύθυνση παρά προς τη διάγνωση και την παρέμβαση της επιστήμης μετά την εμφάνιση, κάτι που απλά μετατρέπει το περιστατικό σε ελεγχόμενο νόσημα, όπως διατείνεται ο Κος Stewart, διευθυντής των Υπηρεσιών Καρκίνου, για να επαυξήσει ο Κος Ίλλιτς πως «Σε  περιπτώσεις καρκίνου το ποσοστό επιβίωσης για μία πενταετία είναι 50%, ανεξάρτητα απ’ το πόσα τσεκ-απ έχουν γίνει ή απ’ τη θεραπεία που ακολουθείται. Ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι το ποσοστό διαφέρει σε ανθρώπους, στους οποίους δεν παρέχεται καθόλου αγωγή, καίτοι οι γιατροί τονίζουν την αναγκαιότητα της πρώιμης διάγνωσης. Τέλος σε τυχαία σύγκριση τεσσάρων  τρόπων θεραπειών, placebo-οιστρογόνο-placebo και εκτομή-οιστρογόνο και εκτομή, δεν σημειώνονται αξιοσημείωτες διαφορές.» Μείζον πρόβλημα συνιστά το γεγονός ότι οι έρευνες στρέφονται εδώ και δεκαετίες στην επιδίωξη ποδηγέτησης-εξάλειψης των ήδη εμφανισμένων όγκων παρά στην αναζήτηση τρόπων αποφυγής της μετατροπής των κυττάρων σε καρκινικά. Στο σημείο αυτό δόκιμο είναι να αναφερθεί η ρήση του Ογκολόγου Anthony Back, ο οποίος ισχυρίζεται πως «Οι Άνθρωποι της χρηματοδότησης ενδιαφέρονται για την έρευνα τύπου μαγικής σφαίρας, διότι αυτή φέρνει τα δολλάρια» καθώς και αυτή του επιστημονικού δημοσιογράφου Clifton Leaf, ο οποίος ύστερα από προσωπική αναμέτρηση με την νόσο του καρκίνου και διερεύνηση επισημαίνει πως «Σε κάθε βήμα της πορείας απ’ τη βασική επιστήμη ως την κλίνη του ασθενούς, οι ερευνητές βασίζονται σε μοντέλα που είναι διαρκώς άθλια στο να προβλέψουν κάποια θεραπευτική επιτυχία, σε σημείο που εκατοντάδες καρκινικών φαρμάκων πετιούνται στον αγωγό της έρευνας, και πολλά άλλα εγκρίνονται απ’ τον FDA=Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, παρ’ όλο που η δραστηριότητά τους ελάχιστα μπορεί να συμβάλλει αποδεδειγμένα στη θεραπεία του καρκίνου.» Ο Κύριος Clifton Leaf καταγγέλλει γενικότερα πως το 2003 το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου ενέκρινε 8.900 επιστημονικές προτάσεις προς επιδότηση. Το 92% εξ αυτών δεν έκανε καμία νύξη στο κεφάλαιο μετάσταση, η οποία συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο στην μετέπειτα εξέλιξη της πορείας του ασθενούς όσον αφορά όχι μόνο στην επιβίωση-μακροημέρευση αλλά και στο επίπεδο ποιότητας της ζωής του. Είναι η «επιστήμη των ψηφίδων», όπως παρατηρεί εύστοχα ο Κος Αργυρίου. Ο κατακερματισμός της στόχευσης δεν δύναται να ανταποκριθεί στην ασθένεια-επιδημία του καρκίνου, ίσως ούτε καν να την αντικρύσει. Κι αυτό διότι η καρκινογένεση είναι κατά μία άποψη φυσιολογική, αφού σε καθημερινή βάση καρκινικά κύτταρα σχηματίζονται στον οργανισμό μας μόνο και μόνο για να τα συλλάβει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ο πυρήνας του προβλήματος αναφύεται απ’ την γενίκευση της αντιμετώπισης, κάτι που μπορεί να εκληφθεί σαν τεράστια υποστρωματική παράνοια στον τομέα της ιατρικής. Άλλως ειπείν απολείπει η «εξατομικευμένη ιατρική, που αναγνωρίζει  και σέβεται την ατομικότητα, αφού Μέσος Άνθρωπος δεν υπάρχει» σύμφωνα με τον Κο Αργυρίου…

Ο ευπώλητος εθισμός…

Pages: 1 2